فلززایی کانسارهای مس رسوبی در ارتباط با تکتونیک نمک در ایران مرکزی
کد مقاله : 1092-TSG7
نویسندگان:
عبدالرحمان رجبی *1، امیر مهدوی2، فردین موسیوند3، سروش مدبری4، مجید سلیمانی5
1دانشکده زمین شناسی دانشگاه تهران
2استادیار، دانشکده علوم، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
3دانشکده علوم زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران
4گروه زمین شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه تهران، ایران
5دانشکده زمین‌شناسی، پردیس علوم، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده مقاله:
تا کنون بیش از 125 کانسار و اثر معدنی مس رسوبی در ایران شناخته شده است، به‌طوری که اغلب آن‌ها، همانند کانسارهای مارکشه، باغ پهلوان و چهرآباد در سنگ‌های تخریبی تشکیل گردیده‌اند. با توجه به نحوه پراکندگی و سن سنگ میزبان آن‌ها، می‌توان این کانسارها را به چهار دسته اصلی تقسیم نمود: الف) کانسارهای مس رسوبی کامبرین، ب) کانسارهای ژوراسیک، ج) کانسارهای ائوسن-الیگوسن و د) کانسارهای میوسن. کانسارهای مس رسوبی کامبرین (سن سنگ میزبان) در ماسه‌سنگ و سنگ‌های کربناته پهنه ساختاری زاگرس تشکیل شده‌اند، درحالی که کانسارهای ژوراسیک در ماسه‌سنگ‌ و میکروکنگلومراهای اواخر ژوراسیک خردقاره ایران مرکزی (کمربند فلززایی راور-طبس، بلوک‌های لوت و یزد) گسترش یافته‌اند. کانسارهای ائوسن-الیگوسن به طور پراکنده در رسوبات ماسه‌سنگی سازند قرمز پایینی و بالایی نواحی مختلف ایران مرکزی، از جمله ناحیه تربت حیدریه، جنوب سمنان، پهنه سیستان و شمال شرق زنجان تشکیل گردیده‌اند. کانسارهای میوسن نیز اغلب در ناحیه تبریز-خوی تمرکز نشان می‌دهند. مطالعات صورت گرفته بر روی این کانسارها، بیانگر تشکیل آن‌ها در سنگ‌های رسوبی تخریبی با رخساره دلتایی (به ویژه رخساره‌های احیایی حاوی فسیل‌های گیاهی در کانال‌های قدیمه) مرتبط با محیط‌های تکتونیک کششی و حوضه‌های رسوبی بین کوهی است.
کلیدواژه ها:
فلززایی، کانسارهای مس رسوبی، تکتونیک گنبدهای نمکی
وضعیت : مقاله برای ارائه به صورت پوستر پذیرفته شده است